Wysoka

 

Tereny wioski Wysoka (Wyssoka) był zasiedlone już w średniowieczu, o czym świadczą odkrzte  pozostałości zamku z XIII wieku oraz naczynia gliniane z tego okresu, na terenie zburzonego  na przełomie XIX i XX wieku. Pierwsza wzmianka o miejscowości Wysoka (Wyssoka) jako Visoka pochodzi z dokumentu Henryka Brodatego z 1234 roku. W tym czasie wioska należała do klasztoru w Czarnowąsach. Najstarsza wzmianka o kościele w Wyssoce pochodzi z 1371 roku. W dokumentach księcia Alberta Strzeleckiego z 1342 roku i 1353 występuje niejaki Zbrosko de Visoka Natomiast Teodor( Theodorik) de Wissoka pojawia się w liście księcia do mnichów z Himmelwitz z 17 kwietnia 1361 roku. Potomkowie Theodorika mieli przyjąć nazwisko Wysockich. Następny dokument  opisuje pożar drewniannego kościoła w 1371 który jednak został odbudowany. W 1421 r. Wieś ta należała do majątku Petrasza Strala. W 1474 r. Ówczesnych właścicieli wsi powieszono w lesie koło Wyssoki. Jego zamek został zniszczony. Odbyło się to jako kara za rabunki, których dokonywali na tamtejszych drogach, a ofiarami których byli głównie kupcy.W 1563 roku jako właściciela wymienia się Joachima v. Buchta Wyssoka który sprzedaje swój majątek dla Martina Dzierzanowskiego. W 1630 r. wieś przeszła przez koligacje małżeńskie z hrabią Johannem Georgem von Gaschinem na jego ród. To Gaschinowie w czasie wojny trzydziestoletniej wybudowali na ruinach starego zamku nową rezydencję której wygląd przetrwała do początków XX wieku. Bytność Gaschinów trwała nieprzerwanie prawie 100 lat. Dopiero w 1733 roku, własność zamku i okolicznych ziem przeszła w ręce rodziny Schimonsky. W niespełna 50 lat pobytu na zamku tej rodziny, w 1782 roku nowym właścicielem zostaje rodzina von Welczek. W przeciągu natepnych kilku lat następują wielokrotne zmiany właścicieli. Wśród nich jest rodzina von Sack, ponownie hrabia Gaschin, a ostatecznie w 1799 roku ( inne źródła podają rok 1804) dobra te nabywa Balthasar von Thun. Według linii genealogicznej tej rodziny, ród von Thun w osobie Balhtasara von Thun pochodził z Pomorza. Praktycznie rodzina von Thun weszła w roku 1804 w posiadanie wielu innych posiadłości na terenie ziemi strzeleckiej. Między innymi: Nieder Elguth 1804 bis 1830, Karlubitz 1804, Polnisch Krawar , Mackau, Malnie 1804, Oberwanz 1804, Ollmuth 1804, Wyssoka 1804- 1856.Ich bytność na zamku Wyssoka trwała nieprzerwanie do czasu kiedy ostatnim właścicielem była Herta Freifrau von Zedlitz-Neukirch z domu von Thun. W 1927 roku sprzedała zamek i majątek prowincji ziemi górnośląskiej. Według danych z 1817 r. w samej wsi było 27 rolników i 9 chałupników. Cała wieś liczyła 244 mieszkańców. W tym czasie kolonia Wyssoka, założona w 1773 r., liczyła 71 osób. W 1843 roku w oficjalnych dokumentach pruskiej administracji wspomniane są: Zamek, Vorwerk, gorzelnia, browar, wapiennik i cztery pensjonaty. We wsi pracowało również 13 rzemieślników i 1 kupiec. W 1910 Wyssoka liczyła 589 mieszkańców, a w 1996 żyło tutaj 417 osób.W referendum na Górnym Śląsku 20 marca 1921 roku, w wyniku trzeciego powstania śląskiego i plebistytu dokonano głosowania miejscowej ludności na tym terenie. W wyniku liczenia głosów 288 osób w Wyssoce głosowało za pozostaniem z Niemcami, a 108 za Polską. Wyssoka pozostał przy Rzeszy Niemieckiej, podobnie jak cały powiat Groß Strehlitz. W 1933 r. Wyssoka zmieniła nazwę na Hohenkirch.W 1945 roku miejscowość przypadła Polsce i w związku z nową administracją powrócono do nazwy zblizonej do Wyssoka przemianowując miejscowość na Wysoka.