Warmątowice

Historia

Miejsce to po raz pierwszy zostało wymienione w dokumencie z około 1300 roku jako „Warmunthowitz” 

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Warmuthowitz^[1][2].

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie, wieś występuje pod polską nazwą Warmuntowic oraz nazwą zgermanizowaną – Warmunthau^[3]. W 1793 r. Miejscowość liczyła 126 mieszkańców. [2] W 1865 r. Gmina oprócz wsi składała się z folwarku. We wsi było dwunastu rolników, dwunastu ogrodników i dwunastu chałupników. Był też Kretscham (restauracja). W tym czasie Warmuntowitz były właczone do parafii w Centawie.  Wieś Warmuntowitz należący do hrabiów Posadowsky-Wehner.

W referendum na Górnym Śląsku w 1921 r. 68 mieszkańców oddało głos na Niemcy, 92 na Polskę, 32 na Niemcy, a 45 na Polskę na Gut Warmuntowitz – Warmuntowitz pozostało w Republice Weimarskiej. W 1933 r. Warmuntowitz liczyło 499 mieszkańców. 3 lipca 1936 r. Miejsce w Niedersteine ​​O.S. zmieniono nazwę. W 1939 r. Niedersteine ​​liczyło 503 mieszkańców. Do 1945 roku miejscowość znajdowała się w dzielnicy Groß Strehlitz. W 1945 r. Miejscowość przeszła pod administrację polską i została przemianowana na Warmątowice. W 1950 roku miejscowość trafiła do województwa opolskiego. W 1999 roku miejscowość trafiła do odrodzonego Powiatu Strzeleckiego. W sondażu społecznym mieszkańcy miejscowości opowiedzieli się za wprowadzeniem dodatkowej niemieckiej nazwy miejscowości Warmuntowitz. 29 lipca 2015 r. Rada gminy zatwierdziła dwujęzyczną nazwę miejscowości

W centrum wsi znajduje się mała zabytkowa kapliczka, pochodząca z 1 połowy XIX wieku. Kapliczka ta została wybudowana za czasów sołtysa Michaela Gowina. Był on pradziadkiem dziś już ponad 80-letniej mieszkanki wsi pani Marii Graipel, która w latach 1965 – 1983 pełniła funkcję sołtysa. Budowę kapliczki rozpoczęto pod koniec 1839 roku. Murowaną, otynkowana i prostokątną kapliczkę pokryto dachem siodłowym z dachówką. Ze środka dachu wznosi się mała wieża, ponadto jest on wysoki i stromy, budowany z myślą o tym, by śnieg zimą szybko z niego spadał i nie stanowił zagrożenia. W 1840 roku zamontowano dzwon, na którym widnieje napis Sołtys Michael Gowin
Urzędnik Jan Juretko Grzegorz Warzecha.Na wieży znajduje się mosiężna kula, na której stoi krzyż. W 1924 roku wypłytkowano podłogę. Podczas wojny zarówno zabudowania gospodarcze jak i kapliczka poważnie ucierpiały. Zniszczeniu uległy wszystkie obrazy znajdujące się wewnątrz kapliczki; przetrwała tylko stojąca na ołtarzu 80 centymetrowa figura Najświętszej Maryi Panny, którą przywiozła z Częstochowy i ufundowała dla kapliczki babcia pani Marii Graipel. Po wojnie znaleźli się sponsorzy, którzy zakupili nowe obrazy. Obrazy te choć były piękne długo w kapliczce nie wisiały. Zostały skradzione w ciągu trzech miesięcy od czasu ich kupna. Nowe malowidła zakupione zostały dzięki ofiarności mieszkańców.
Pierwsze nabożeństwo przy kapliczce zostało odprawione w latach powojennych. We wsi nie było księdza więc mieszkańcy musieli iść po księdza pieszo do pobliskiej wsi Centawy, gdzie znajdował się ich kościół parafialny kościół. Kapłan odprawił nabożeństwo, po którym mieszkańcy wsi odprowadzili go z powrotem do Centawy i tam w kościele dopiero odprawiona została msza święta.
Msze św. w kapliczce odprawiane były raz w roku, w maju, kiedy obchodzone są Dni Krzyżowe. Odprawiał je ksiądz Lucjan Mainka. W 1999 roku za pieniądze zebrane przez mieszkańców wyłożono płytkami obejście przed kapliczką. Od tego też roku odprawiana jest co roku msza żniwna, jako podziękowanie za zebrane plony. W pażdzierniku mieszkańcy wsi zbierają się przy kapliczce na modlitwie różańcowej. W maju zaś na nabożeństwach majowych.

Jeden krzyż znajduje się obok budynku straży pożarnej. Postawił go pradziadek mieszkańca wsi Krystiana Feluksa. Krzyż najpierw był wykonany z drewna, lecz się złamał, gdyż ktoś wjechał do niego samochodem. Wtedy postanowiono, że trzeba wybudować krzyż z betonu. Drugi krzyż stoi obok budynku starej szkoły. Historia jego do końca nie jest znana. Ufundowany został w roku 1909r.